Opera "Shell Shock" in de Munt

Of je het shell shock of posttraumatische stressstoornis noemt, oorlog slaat zware psychische wonden. Honderd jaar na het uitbreken van de Grote Oorlog schreef de componist Nicholas Lens hierover een opera op teksten van de bekende auteur en musicus Nick Cave.

In twaalf gedichten of canti evoceert hij, in een heel persoonlijke en vloeiende stijl, de anonieme protagonisten van de oorlog : soldaten, moeders, wezen, gevangenen... Uit de getuigenissen van deze individuele personages, waarin ieder zich kan herkennen, klinkt de universele roep naar een humane en vredevolle wereld. De 'choreografische regie' van dit internationale project is in handen van Sidi Larbi Cherkaoui.

Dit opdrachtwerk van de Munt werd opgenomen in de officiële agenda van het Federale Organisatie comité ter Herdenking van WOI.

Info op demunt.be

Tekstaffiches uit WO1

Met de rug tegen de muur: tekstaffiches uit Wereldoorlog I

 Het Stadsarchief Gent bewaart een unieke reeks van tekstaffiches uit de periode 1914-1919, uitgevaardigd door respectievelijk de Belgische overheden en de Duitse bezetter. Deze tekstaffiches werden gebruikt om de bevolking in te lichten over het wel en wee van de oorlog en de consequenties van de strijd voor mens en dier. Ze schetsen het reilen en zeilen binnen de stad en geven een sterk beeld van het gedrag dat de gezagsdragers van de inwoners verwachtten. De affiches vormen hierdoor de belangrijkste bron voor de geschiedenis van het dagelijks leven in België tijdens de Eerste Wereldoorlog. Ze laten ons toe verder te kijken dan het militaire en het leven in bezette gebieden beter te begrijpen.

Naar aanleiding van Open Monumentendag op zondag 14 september 2014 en in het licht van de herdenkingsgolf rond de Eerste Wereldoorlog toont De Zwarte Doos, Dienst Stadsarcheologie en Stadsarchief in samenwerking met de Kunsthal Sint-Pietersabdij een selectie van deze tekstaffiches aan het grote publiek.

De voorstelling van deze tekstaffiches kadert binnen een cultureel erfgoedproject ‘Tekstaffiches: spiegel van het dagelijks leven tijdens de Eerste Wereldoorlog’. Dit project, betoelaagd door de Vlaamse Overheid, heeft tot doel het lokaliseren, inventariseren, restaureren, digitaliseren, duurzaam bewaren en ontsluiten van de tekstaffiches van de Eerste Wereldoorlog naar een zo groot mogelijk publiek. Om dit te realiseren werkt het Gentse Stadsarchief samen met Cultuuroverleg 07, FARO (Vlaams Steunpunt voor Cultureel Erfgoed), In Flanders Fields Museum, Packed vzw, het Provinciearchief van West-Vlaanderen, het Stadsarchief Aalst, het Stadsarchief Lier, de Universiteitsbibliotheek Gent en de VIAA (Vlaams Instituut voor Archivering). Binnen de Stad Gent gaat het om een samenwerkingsverband met het Departement Cultuur en Sport en met Digipolis. 

  Praktisch

- Het overzicht valt te bewonderen in de Kapittelzaal (Sint-Pietersabdij) van 14 september tot 23 september2014, toegankelijk van dinsdag tot zondag tussen 10 en 18u.

- Van 1 oktober tot 13 november 2014 staat het overzicht opgesteld in de inkom van De Zwarte Doos, toegankelijk op maandag van 8u.30 tot 18u., van dinsdag tot donderdag tussen 8u.30 en 16u., gesloten op 10 en 11 november.

 Inlichtingen

Dienst Stadsarcheologie en Stadsarchief, De Zwarte Doos, Dulle-Grietlaan 12, B-9050 Gentbrugge, tel. 09/2665760, fax 09/2665787, e-mail Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. 

 Bevoegd

Mevrouw Annelies Storms, schepen van Cultuur, Toerisme en Evenementen, Stadhuis, Botermarkt 1, 9000 Gent, tel. 09 266 51 44, fax 09 266 51 59,
e-mail Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

 Dienst Stadsarcheologie en Stadsarchief- De Zwarte Doos - Departement Cultuur en Sport - Stad Gent
Bezoekadres: Dulle-Grietlaan 12, 9050 Gentbrugge
Postadres: stadhuis, Botermarkt 1, 9000 Gent
Tel. 09 266 57 71 - Fax 09 266 57 87
Internet www.gent.be

Groote Oorlog in Vlaams Brabant

Hoe verloep de Eerste Wereldoorlog in Vlaams-Brabant? Hoe gingen de mensen om het geweld, de voedelschaarste, de onzerkerheid? Waar werd er gevochten, wat was de schade en hoeveel doden vielen er?

Opus 14-18

If any question why we died tell them because our fathers lied - Rudyard Kipling

In dit boek komen kunstenaars aan het woord die aan beide zijden van het front als gewone soldaat meevochten. Dichters die hun romantische toon verliezen zodra ze tot de knieën in het slijk zakken, componisten die op het slagveld toch de inspiratie vinden voor een muziekstuk, schrijvers die de absurditeit van de oorlog aanklagen.

Klara-journalist Johan Van Cauwenberge brengt een eigenzinnige selectie uit gedichten, dagboeken en brieven. Het levert een caleidoscopisch beeld op: van Maurice Ravel, Jean Cocteau en Apollinaire tot Käthe Kollwitz en de amateurschilder Adolf Hitler. Van de Engelse war poets en J.R.R. Tolkien tot Walt Disney en Buster Keaton. Maar ook Stijn Streuvels, Paul van Ostaijen, Rik Wouters, Constant Permeke en Ernest Claes betaalden hun tol.

Fotograaf Philippe Debeerst ging maanden op stap langs het westelijk front, de 750 kilometer smalle strook van Nieuwpoort tot aan de Zwitserse grens. Met scherpe blik observeert hij de indrukwekkende getuiigen in de Ijzervlakte, de Somme, de Marne en de Elzas. Zijn verstilde foto's brengen de laatste sporen in beeld van het wreedste conflict uit de moderne geschiedenis.

PHILIPPE DEBEERST en JOHAN VAN VAUWENBERGE, Opus 14-18. Kunstenaars aan het front van WO1, Tielt, Lannoo, 2013

(Uitgeverij Lannoo)

Stille steden van Flanders Fields

In de loop van mijn pelgrimstocht langs de begraafplaatsen heb ik me dikwijls afgevraagd of er in de komende jaren krachtiger pleitbezorgers van de vrede zullen kunnen worden gevonden dan dit veelvoud van stille getuigen van de troosteloosheid van de oorlog. De woorden die de Engelse koning George V in 1922 sprak bij zijn bezoek aan West-Vlaanderen hebben nog niets aan kracht ingeboet.

'De Grote Slachting'. Beter kan de Eerste Wereldoorlog niet worden omschreven. 500.0000 soldaten stierven in de Westhoek, afgeslacht in de modder van Flanders Fielss. Tot vandaag wordt hun ontroerende verhaal verteld door het Westvlaamse landschap, bezaaid met begraafplaatsen en monumenten die de Grote Oorlog in herinnering brengen.

Dit boek vertelt het verhaal van alle WO 1-begraafplaatsen in West-Vlaanderen, van Tyne Cot Cemetery tot de Duitse begraafplaats in Langemark, van Lijssenthoek Military Cemetery tot de Belgische  Militaire Begraafplaats in De Panne. Meer dan 500 individuele graven worden apart behandeld: deze soldaten komen als het ware opnieuw tot leven, hun graven krijgen een gezicht. Het geheel wordt gelardeerd met ontoerende levensverhalen van beroemde gesneuvelden, zoals 'winnaars' van het Victoria Cross (hoogste Britse militaire onderscheiding), of de soldaat die model stond voor 'Peter Pan'. Uitmuntend fotomateriaal van toen en nu maakt het plaatje van Stille Steden van Flanders Fields compleet.

+ gratis gids met alle routes en plannetjes van de begraafplaatsen!

WAYNE EVANS, PIERRE VANDERVELDEN en  LUC CORREMANS, Stille Steden van Flanders Fields. Gids voor de WO1-begraafplaatsen in West-Vlaanderen, Rumst, Lannoo, 2013, 288 blz + 256 blz.

(Uitgeverij Lannoo)

De grote leemte

 Is over de Grote Oorlog nog niet alles gekend? vraagt Arnout Hauben zich af in Ten oorlog. Een eeuw na de feiten blijkt de geschiedschrijving over de 'Moeder van alle oorlogen' nog altijd ernstige lacunes te vertonen die onder meer te wijten zijn aan een overwegend Franse en Franstalige lezing van de historische gebeurtenissen.

In De grote leemte zoekt de auteur naar antwoorden op concrete vragen die verrassend genoeg nooit gesteld of beantwoord werden, zoals: Waarom is aan de Ijzer niet meteen een beroep gedaan op het water als bondgenoot?

Maar ook de ruimere context wordt niet uit het oog verloren. Waarom beginnen musea en boeken over de Eerste Wereldoorlog doorgaans met de Duitse inval in België? Was die oorlog toen al niet een hele tijd bezig? Waarom slaat men de beginfase en de aanloop over?

De grote leemte brengt een samenhangend verhaal van lang gerijpte en herwerkte bijdragen, aangevuld met bindteksten over de 'kleine, noordelijke Westhoek', waar het Belgische leger vier jaar bivakkeerde naast Franse en Britse lotgenoten en waar de 'groten der aarde' met uiteenlopende motieven onze pacifistische vorst kwamen opzoeken.

Dit buiten de traditionele geschiedenislijnen kleurende boek is een vurig pleidooi voor een meer geïntegreerde vorm van geschiedschrijven over de Grote Oorlog, het Belgische én het Vlaamse verhaal. Het pleit tegen de opvatting dat elk land zijn eigen waarheid heeft, waardoor nieuwe mythes het dreigen te halen van de feiten, en voor het erkennen van een gedeelde verantwoordelijkheid bij de hoofdrolspelers in deze tragedie.

LUC VANACKER, De grote leemte. Nooit gestelde vragen over de Eerste Wereldoorlog, Leuven, Lannoo Campus, 2014, 222 bladzijden

(Uitgeverij Lannoo Campus)